Μαθήματα Γερμανικών για γιατρούς και φοιτητές ιατρικής

   Αποτελεί συχνό φαινόμενο των τελευταίων ετών η επιλογή πολλών αποφοίτων ιατρικών σχολών, να ξεκινήσουν ή να συνεχίσουν την  επαγγελματική τους πορεία στο εξωτερικό. Οι ικανοποιητικές παροχές τόσο σε οικονομικό επίπεδο, όσο και σε ζητήματα στέγασης ή επιμόρφωσης των ειδικευόμενων γιατρών από το γερμανικό κράτος, καθιστά την Γερμανία κυρίαρχη επιλογή ως μεταναστευτικό προορισμό.  Η επιτυχής έκβαση της εκεί παραμονής των ειδικευόμενων γιατρών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την καλή γνώση της γερμανικής γλώσσας. Οι λόγοι θα μπορούσαν να θεωρηθούν αυτονόητοι, αλλά χαρακτηριστικά αξίζει να σημειωθεί, ότι στην περίπτωση των ιατρικών επαγγελμάτων (γιατροί, νοσοκόμοι, φαρμακοποιοί) η επαρκής γνώση της γλώσσας αποτελεί επικοινωνιακό εργαλείο, το οποίο τους καθιστά ακίνδυνους κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Είναι αυτοί που αν αντιμετωπίζουν προβλήματα κατανόησης του λόγου, μπορεί άθελά τους να βλάψουν τους ασθενείς τους.

   Η τυπική διαδικασία εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας εστιάζει στο να καταστήσει τους μαθητές ικανούς να επικοινωνήσουν γραπτά ή προφορικά στην ξένη γλώσσα, ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στο γλωσσικό επίπεδο που επιθυμούν (π.χ. Β1, Β2, C1). Η εκμάθηση της γλώσσας όμως με απώτερο σκοπό την επαγγελματική καταξίωση σε ένα σύνθετο και απαιτητικό εργασιακό περιβάλλον, όπως αυτό ενός νοσοκομείου, καθιστά την ειδική γλωσσική και επικοινωνιακή προετοιμασία απαραίτητο εφόδιο.

Ο ρόλος του μαθητή

   Στόχος του μαθητή κατά την διάρκεια αυτών των ξενόγλωσσων μαθημάτων είναι η απόκτηση της ικανότητας να συνομιλεί με άνεση τόσο με τους συναδέλφους του, όσο και με τους ασθενείς του. Η διαφοροποίηση αυτή είναι πολύ ουσιαστική και πολλές φορές δεν γίνεται αντιληπτή, παρά μόνο όταν βρεθεί κάποιος στην ανάλογη θέση, δηλαδή να επικοινωνήσει τόσο με συναδέλφους όσο και με ασθενείς. Η καθημερινή γλώσσα επικοινωνίας με τον ασθενή (Semiprofessionelle Patientensprasche) είναι, ή τουλάχιστον οφείλει να είναι, διαφοροποιημένη από την γλώσσα συνομιλίας με τους συναδέλφους (Professionelle  Kollegensprache). Είναι προφανές ότι μια συζήτηση σχετικά με κάποια πάθηση θα διεξαχθεί διαφορετικά με τον ασθενή, σε μια γλώσσα πιο απλή και κατανοητή προς αυτόν, ενώ το ίδιο ζήτημα θα συζητηθεί με επαγγελματικούς ιατρικούς όρους με τους συναδέλφους. Το παράδοξο είναι ότι η πρώτη περίπτωση (συνομιλία με τους ασθενείς) αποβαίνει δυσκολότερη και πιο περίπλοκη, παρά το γεγονός ότι είναι στην ουσία πιο απλοϊκή. Η χρήση κάποιου λεξικού ιατρικών όρων, σπανίως είναι βοηθητική, καθώς δεν θα γίνουν κατανοητοί από τον ασθενή. Οι παράμετροι αυτοί λοιπόν πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν κατά την παράδοση μαθημάτων ιατρικής ορολογίας.

   Κατά την διεξαγωγή εξειδικευμένων γλωσσικά μαθημάτων ο παραδοσιακός ρόλος του μαθητή τροποποιείται. Δεν είναι μόνο ο αποδέκτης της γνώσης που μεταδίδεται από τον καθηγητή αλλά ταυτοχρόνως είναι συνδιοργανωτής του μαθήματος. Αυτό σημαίνει ότι οφείλει να υποδείξει στον καθηγητή τις αρμοδιότητές του στον εργασιακό του χώρο και να του δώσει μια κατευθυντήρια γραμμή ως προς τις βασικές αρχές της ειδικότητάς του. Είναι βέβαιο ότι κανένας δεν θα μπορούσε να απαιτήσει από έναν καθηγητή ξένης γλώσσας να αποκτήσει ιατρικές γνώσεις και μάλιστα όλων των ειδικοτήτων! Ο μαθητής κατευθύνει τον καθηγητή ως προς τις επικοινωνιακές ανάγκες της ειδικότητάς του (π.χ. οι αρμοδιότητές μου ως παιδίατρος είναι οι τάδε) και ο καθηγητής καλείται να του μεταδώσει τα αντίστοιχα γλωσσικά εφόδια.

Ο ρόλος του καθηγητή

   Στις βασικές αρμοδιότητες του καθηγητή κατά την διεξαγωγή μαθημάτων ιατρικής ορολογίας ανήκει η οργανωτική του δραστηριότητα. Είναι αυτός που θα αναζητήσει το κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό για την ειδικότητα του εκάστοτε μαθητή του και θα του υποδείξει έναν τρόπο μελέτης, με σκοπό να τον διευκολύνει. Υποχρέωση του καθηγητή είναι επίσης να συσχετίσει βασικές δομές της γλώσσας με τις αρμοδιότητες του μαθητή του και να αναζητήσει αυθεντικό οπτικοακουστικό υλικό, το οποίο θα συνοδεύει την εκμάθηση της γλώσσας, κάτι που βοηθά στην προσομοίωση με πραγματικές συνθήκες. Ο καθηγητής καλείται επίσης να ενισχύσει γλωσσικά τον μαθητή του, ώστε να του μεταδώσει την απαιτούμενη άνεση στην χρήση της γλώσσας, κάτι που αποδεδειγμένα συνδέεται με επαγγελματική αυτοπεποίθηση και κατ’ επέκταση με επιτυχία στην τέλεση των καθηκόντων του. Σε καμία περίπτωση δεν είναι σε θέση ο καθηγητής να μελετήσει αναλυτικά τον όγκο των πληροφοριών και να μεταδώσει την γνώση στον μαθητή. Αυτό θα σήμαινε ότι είναι και ο ίδιος σε θέση να αναλάβει τον ρόλο του γιατρού. Η υποστήριξη είναι καθαρά γλωσσική και ο ρόλος του καθηγητή είναι συντονιστικός και υποστηρικτικός.

   Η ανάγκη για την αποσαφήνιση των ρόλων ανάμεσα στον μαθητή και τον καθηγητή προκύπτει από προσωπική εμπειρία, κατά την διδασκαλία της γλώσσας σε γιατρούς ή φοιτητές ιατρικής και αποσκοπεί στην αποφυγή τυχόν παρεξηγήσεων. Η εμπειρία μου από την παράδοση ανάλογων μαθημάτων είναι απόλυτα θετική, καθώς έχω την ευκαιρία να συνεργάζομαι με άτομα που έχουν υψηλό κίνητρο εκμάθησης της γλώσσας. Η διαδικασία αναζήτησης εκπαιδευτικού υλικού για τον κάθε ένα ξεχωριστά και η ενσωμάτωσή του στο μάθημα της γερμανικής γλώσσας αποτελεί για μένα προσωπικά μια διαδικασία δημιουργική και συναρπαστική!